Elektrische veiligheid: midden- en hoogspanning

Midden- en hoogspanning

Dit dossier gaat over middenspanning en hoogspanning. Wettelijk en volgens de normen NEN 3840 is hoogspanning een spanning van meer dan 1000 V wisselspanning of meer dan 1500 V gelijkspanning.

In de praktijk wordt ook het begrip middenspanning gebruikt. Hiermee wordt dan een spanning van meer dan 1.000V wisselspanning tot maximaal 35.000 V (35 kV) wisselspanning bedoeld. De spanning daarboven wordt dan als hoogspanning aangeduid. De term ‘middenspanning’ komt ook in productnormen voor, maar niet in de Arbowet.

In dit document wordt verder alleen de term hoogspanning gebruikt.

Wat zegt de wetgeving?

De maatschappij is verweven met het gebruik van elektriciteit, zelfs economisch afhankelijk van elektriciteit. Er is dan ook een dubbel belang in het spel:

● De bescherming van personen en vee

● De bescherming tegen economische schade

Er zijn veel wettelijke regels waarin een verwijzing is naar elektriciteit, maar de belangrijkste zijn:

● Het Arbeidsomstandighedenbesluit (Arbobesluit)

● Het Bouwbesluit

● De Elektriciteitswet

● De Grondroerdersregeling

Werkmethoden

Er zijn voor hoogspanning drie werkmethoden toegestaan:

● Werkzaamheden aan een spanningsloze installatie. Een installatie is pas spanningsloos als deze gescheiden en geaard is.

● Werkzaamheden aan of nabij een hoogspanningsinstallatie, waarbij de hoogspanning geheel door metaal omsloten is.

● Op veilige afstand van een installatie

Alle drie deze werkmethoden zijn gebaseerd op de kans op overslag bij nadering. Daarnaast moet rekening worden gehouden op de effecten van een vlamboog door kortsluiting. Niet elke metaal omhulde schakelinstallatie biedt bescherming tegen de drukgolf die ontstaat bij een vlamboog. De veilige afstand zoals die in de norm staat, is gebaseerd op de kans op overslag en niet op de afstand die nodig is om veilig te staan voor een vlamboog.

Algemene beheersmaatregelen

Bij het reduceren van het risico worden in het algemeen de volgende stappen doorlopen:

● Eerste zorgen dat wordt voldaan aan wettelijke eisen 

● Voor het resterende risico de arbeidshygiënische strategie volgen en maatregelen  nemen op basis van risicoweging en normen die gelden als ‘stand van de wetenschap’.